Με τους καύσωνες προ των πυλών ο καλοκαιρινός ήλιος μπορεί να εγκυμονεί κίνδυνους για την υγεία μας. Πιο ειδικά, φαινόμενα όπως η θερμοπληξία ή η ηλίαση δεν είναι άγνωστα στη χώρα μας.
«Υπήρξε το φονικό καλοκαίρι του 1987 (πάνω από 1.300 νεκροί σε 8 ημέρες). Είναι σαφές ότι πλέον λόγω της κλιματικής αλλαγής θα έχουμε πολύ πιο συχνά και πολύ πιο έντονα αυτά τα φαινόμενα», είπε στο star.gr Ελένη Κάκαλου, Παθολόγος- Λοιμωξιολόγος, επιμελήτρια Α΄ στο Σωτηρία.
Πέρυσι στις αρχές του καλοκαιριού σε μία περιοχή βόρεια του Καναδά ο υδράργυρος είχε σκαρφαλώσει στους 49 βαθμούς Κελσίου αφήνοντας πίσω εκατοντάδες νεκρούς, ενώ φέτος, ήδη από το Μάιο, καταγράφονται κύματα καύσωνα, με θερμοκρασίες που αγγίζουν τους 50 βαθμούς Κελσίου στο Πακιστάν και την Ινδία.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από τους καύσωνες
Σύμφωνα με την κ. Κάκαλου, στην αρχή του καλοκαιριού οι πρώτοι καύσωνες μπορεί να είναι πιο φονικοί, ενώ περισσότερο από τις απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας κινδυνεύουν οι πιο ηλικιωμένοι, τα βρέφη, τα παιδιά, καθώς όσοι έχουν έντονα καρδιολογικά και αναπνευστικά προβλήματα.
«Οι ηλικιωμένοι είναι πιο ευάλωτοι αν συμβεί ένας πρώτος και ξαφνικός καύσωνας. Χρειάζονται δύο εικοσιτετράωρα προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές στο σώμα τους, καθώς δε λειτουργούν σωστά τα συστήματα θερμορύθμισης. Το βασικό πρόβλημα των παιδιών είναι ότι έχουν πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια σώματος, εκτεθειμένη στον ήλιο και στη ζέστη», είπε.
Η διαφορά της θερμοπληξίας από την ηλίαση
Όπως εξήγησε η κ. Κάκαλου, ιατρικά, η θερμοπληξία είναι μία εξαιρετικά επείγουσα κατάσταση, κατά την οποία η θερμοκρασία του πυρήνα του σώματος φτάνει ή και ξεπερνά τους 40 βαθμούς Κελσίου.
«Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα κυτταρικά συστήματα να μην μπορούν να λειτουργήσουν. Το σώμα μας είναι φτιαγμένο να λειτουργεί σε θερμοκρασία 36,8 συν - πλην 4 βαθμούς Κελσίου. Σε αυτή την περίπτωση είναι σαν να έχουμε ένα πολύ υψηλό πυρετό, χωρίς όμως να δημιουργείται από την προσπάθεια του οργανισμού να «απαντήσει» σε έναν εισβολέα ή σε ένα μικρόβιο, αλλά από το γεγονός ότι η θερμοκρασία στο περιβάλλον είναι τόσο μεγάλη.
Συνήθως συμβαίνει και όταν έχουμε υγρασία πάνω από 70%, οπότε ο οργανισμός μας δεν μπορεί να ψυχρανθεί με φυσιολογικό τρόπο».
Σύμφωνα με την ίδια, η ηλίαση είναι μία μορφή θερμοπληξίας, απλά πιο κοινή και πιο συνηθισμένη.
«Δημιουργείται όταν το άνω μέρος του σώματός μας, το κεφάλι, ο τράχηλος, ο αυχένας και η πλάτη μας εκτεθούν χωρίς κάλυψη, χωρίς καπέλο, χωρίς γυαλιά, σε ακραίες θερμοκρασίες, στον ήλιο ή για παρατεταμένο χρόνο, ακόμη κι αν οι θερμοκρασίες δεν είναι ακραίες. Αυτό γιατί υπάρχει μεγάλη ευαισθησία των μηνιγγιών του εγκεφάλου. Στην ηλίαση τα συμπτώματα είναι πιο ήπια και είναι πιο εύκολα αντιμετωπίσιμη σε σχέση με τη θερμοπληξία», ανέφερε.
Τα συμπτώματα της θερμοπληξίας
Κατά τη διάρκεια της θερμοπληξίας ο οργανισμός δεν μπορεί να ψύξει το σώμα.
Ως εκ τούτου το άτομο μπορεί να εμφανίζει:
- Δυνατό πονοκέφαλο ή αίσθημα ζάλης
- Αίσθημα ατονίας
- Ερυθρότητα στο δέρμα και ζέστη
- Έντονη τάση για λιποθυμία ή πτώση της αρτηριακής πίεσης
- Μυϊκές κράμπες
- Ναυτία ή έμετοι
- Γρήγορη αναπνοή
- Ταχυκαρδία
- Σταδιακή πτώση παλμών και πίεσης
- Πυρετό (σε πιο προχωρημένη κατάσταση) με ή χωρίς την εκδήλωση επιληπτικών σπασμών
- Εμετοί και διάρροιες (σε πιο προχωρημένη κατάσταση)
- Διαταραχές της πήξης του αίματος (σε πιο προχωρημένη κατάσταση), με αποτέλεσμα την απώλεια των αισθήσεων, ακόμη και το κώμα.
- Έμφραγμα του μυοκαρδίου ή σε πιο ακραίες καταστάσεις ραβδομυόλυση. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να εμφανίσει κόκκινο ή καφέ σκούρο χρώμα στα ούρα και να υπάρξει οξεία νεφρική ανεπάρκεια.
Όπως εξήγησε, η κ. Κάκαλου, σε ακραία περιστατικά και χωρίς την έγκαιρη ιατρική βοήθεια, η θερμοπληξία μπορεί να είναι φονική.
Σε κάθε περίπτωση, συμπλήρωσε ότι καθώς έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια πολύ το κομμάτι της πολιτικής προστασίας, δεν παρατηρούνται πλέον μαζικά φονικά φαινόμενα, όπως αυτά του 1987.
Τα συμπτώματα της ηλίασης
Η ηλίαση έχει συνήθως πιο ήπια συμπτώματα, τα οποία μπορεί να ταυτίζονται με τα πιο ελαφριά συμπτώματα της θερμοπληξίας.
Σύμφωνα με την κ. Κάκαλου, τα συμπτώματα είναι και πάλι:
- ένα ερυθρό και ζεστό δέρμα, κυρίως στο πρόσωπο
- ταχυκαρδία με δυνατό και έντονο παλμό
- πονοκέφαλος
- αδυναμία
- ναυτία
- παραισθήσεις, ίλιγγος και παραλήρημα (στις πιο βαριές περιπτώσεις)
- πυρετός, συνήθως δέκατα και σπανίως πάνω από τους 38 βαθμούς.
- Πολύ σπάνια σπασμοί και απώλεια συνείδησης, όπου πρακτικά η ηλίαση έχει εξελιχθεί σε θερμοπληξία.
Τι πρέπει να κάνουμε για να αποφύγουμε την ηλίαση
Σε κάθε περίπτωση, το καλύτερο όπλο απέναντι στην ηλίαση είναι η πρόληψη.
Σύμφωνα με την κ. Κάκαλου:
- Φροντίζουμε να μη μένουμε σε εξωτερικούς χώρους και αν το κάνουμε να είμαστε σύντομοι, χρησιμοποιώντας καπέλα, γυαλιά, αντιηλιακό και με τη σωστή ενυδάτωση.
- Τα πιο ευάλωτα άτομα πρέπει να προγραμματίζουν τις δουλειές τους πολύ νωρίς το πρωί, (βλ. τους ηλικιωμένους που πηγαίνουν στις 07:00 στην τράπεζα) και σίγουρα πριν από τις 10:00, οπότε ξεκινούν να ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες, προκειμένου εκείνη την ώρα να βρίσκονται σε ένα προστατευμένο και σκιερό μέρος.
- Φροντίζουμε την πολύ καλή μας ενυδάτωση με υγρά και με ηλεκτρολύτες. Σε αυτό το πλαίσιο καταναλώνουμε συχνά νερό και χυμούς από φρούτα και λαχανικά, ενώ αποφεύγουμε τον καφέ και το αλκοόλ.
- Φροντίζουμε το περιβάλλον του σπιτιού μας. Φέτος υπάρχει ένας κίνδυνος, οικονομικά ευάλωτοι πολίτες να μην χρησιμοποιήσουν το κλιματιστικό για οικονομία και άρα να υπάρξουν περισσότερα κρούσματα.
- Κατεβάζουμε τις τέντες.
- Κλείνουμε τα παράθυρα.
- Χρησιμοποιούμε, αν έχουμε ανεμιστήρες ή air condition.
- Αερίζουμε το σπίτι τις πρώτες πρωινές ώρες ή τις βραδινές αργά.
- Χρησιμοποιούμε καπέλα, ομπρέλες, γυαλιά, αντιηλιακό.
- Τα γεύματα οφείλουν να είναι ελαφριά και χωρίς πολλά λιπαρά.
- Ντυνόμαστε με ελαφριά ρούχα, που βοηθούν στην εφίδρωση. Αποφεύγουμε υφάσματα που δεν αναπνέουν καλά. Χρησιμοποιούμε ανοικτά χρώματα και αποφεύγουμε τα μαύρα, σκούρα ρούχα.
- Κάνουμε ντους συχνά, προκειμένου να ρίξουμε τη θερμοκρασία του σώματος.
- Ψεκαζόμαστε με νερό ή χρησιμοποιούμε βεντάλιες.
- Αποφεύγουμε τις μεσημεριανές ώρες να περνάμε τον χρόνο μας σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ή σε χώρους που έχουμε μεγάλο συνωστισμό.
Ηλίαση - Θερμοπληξία: Οι πρώτες βοήθειες
Σε περίπτωση που κληθούμε να αντιμετωπίσουμε κάποιο κρούσμα θερμοπληξίας θα πρέπει σύμφωνα με την κ. Κάκαλου να:
- Καλέσουμε το ΕΚΑΒ (αν βρούμε ένα άτομο σε κατάσταση αδυναμίας ή χωρίς τις αισθήσεις του).
- Να το φέρουμε σε πλάγια θέση ανάνηψης, με το ένα γόνατο προς την κοιλιά.
- Να του βγάλουμε τα ρούχα, γραβάτες, πουκάμισα κτλ προκειμένου να μπορέσει να αναπνεύσει το σώμα του.
- Το περιχύνουμε με νερό και το αερίζουμε με μια βεντάλια.
- Το μεταφέρουμε σε κάποιον κλιματιζόμενο χώρο ή προσπαθούμε να δημιουργήσουμε σκιά για να προκαλέσουμε πτώση της θερμοκρασίας του σώματος.
- Του δίνουμε, αν είναι σε θέση, να πιει νερό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου